STREAM w edukacji przedszkolnej: Kształtowanie sprawczości i umiejętności rozumienia świata
W dynamicznie zmieniającym się świecie kluczowe jest przygotowanie najmłodszych do aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie.
Edukacja przedszkolna w Polsce coraz częściej zwraca się ku koncepcji STREAM (Science, Technology, Reading/WRiting, Engineering, Arts, Mathematics - po polsku: nauka, technologia, czytanie/pisanie, inżynieria, sztuka, matematyka), która stanowi rozszerzenie modelu STEAM. Jednak to, co wyróżnia STREAM, to położenie nacisku na sprawczość — zdolność dzieci do wpływania na otaczający je świat.
STREAM — strumień pomysłów spływający do rzeki idei
Model STREAM można porównać do strumienia pomysłów, który wpływa do rzeki idei. Integracja nauki, technologii, czytania, inżynierii, sztuki i matematyki tworzy holistyczne podejście do edukacji, umożliwiając dzieciom zrozumienie złożoności świata i aktywne w nim uczestnictwo.
Kluczowe elementy STREAM
Bardzo często zastanawiamy się, czym tak naprawdę jest STREAM. Dlaczego te kilka liter jest tak ważnych w codziennej edukacji. Oczywiście, dziedziny kryjące się za tym skrótem są trzonem nowoczesnego przekazywania wiedzy w przedszkolu czy szkole, ale w tej metodzie chodzi też o szersze spojrzenie wychodzące poza naukę, a kładące nacisk na rozwijanie kompetencji niezbędnych w zmieniającym się świecie.
- Współpraca: Uczy pracy w grupie, dzielenia się pomysłami i wspólnego rozwiązywania problemów.
- Interdyscyplinarność: Łączy doświadczenia z różnych dziedzin, co pozwala spojrzeć szerzej na szereg problemów i projektów.
- Krytyczne myślenie: Zachęca do analizy informacji, zadawania pytań i poszukiwania logicznych rozwiązań. Buduje odwagę do zadawania pytań. Często na naszych szkoleniach mówimy: ”Nie ma głupich pytań, każde pytanie wprowadza wartość do szkolenia i zamienia wykład w interaktywne szkolenie”
- Komunikacja: Rozwija umiejętność wyrażania myśli i słuchania innych, co jest kluczowe w interakcjach społecznych.
- Kreatywność: Promuje twórcze myślenie i poszukiwanie niekonwencjonalnych rozwiązań.
- Rozwiązywanie problemów: Uczy identyfikowania wyzwań i opracowywania skutecznych strategii ich pokonania.
- Praca projektowa: Daje doświadczenie w realizacji zadań od pomysłu do efektu końcowego, wzmacniając poczucie sprawczości.
STREAM jako sposób na zrozumienie otaczającego nas świata
Poprzez edukację STREAM dzieci nie tylko zdobywają wiedzę, ale także uczą się, jak ją zastosować w praktyce. Dzięki temu rozwijają umiejętność interpretacji zjawisk i aktywnego wpływania na rzeczywistość.
Jak zauważył Jensen Huang, CEO firmy NVIDIA: “AI nie zastępuje programisty, AI zastępuje potrzebę pisania kodu w języku programowania, ale rola programisty pozostanie, ponieważ to on specjalizuje się w tym, jak sprawić, by komputer robił to, czego użytkownik potrzebuje, bez konieczności wyczerpującego tłumaczenia.” Ten cytat podkreśla znaczenie umiejętności przekładania potrzeb na praktyczne rozwiązania — kluczowej kompetencji rozwijanej w edukacji STREAM.
Przykłady interdyscyplinarnej współpracy
Kilka dni temu wydarzyło się coś niesamowitego, gdy Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła tegorocznych laureatów Nagrody Nobla. Co było szczególnie niezwykłe, to fakt, że nagrody przyznano interdyscyplinarnym zespołom naukowców. Słowo “zespoły” jest tutaj kluczowe, ponieważ w dzisiejszych czasach bardzo rzadko zdarza się, aby pojedyncza osoba dokonała tak znaczącego przełomu, by zdobyć najwyższe naukowe wyróżnienia.
Drugim niezwykłym aspektem były powody przyznania nagród, związane z osiągnięciami w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI). Zarówno w fizyce, jak i w chemii, doceniono prace, które w dużej mierze opierają się na opracowaniu zaawansowanych systemów uczenia maszynowego oraz zastosowaniu sztucznej inteligencji.
John J. Hopfield i Geoffrey E. Hinton dokonali odkryć umożliwiających rozwój uczenia maszynowego i AI. Ich prace łączą fizykę, informatykę i neurobiologię, pokazując, jak interdyscyplinarność prowadzi do przełomowych osiągnięć.
W 2020 roku Demis Hassabis i John Jumper przedstawili model AI o nazwie AlphaFold2. Dzięki niemu przewidziano struktury praktycznie wszystkich 200 milionów znanych białek, co ma ogromne znaczenie dla biologii i medycyny. To osiągnięcie jest wynikiem integracji biologii, chemii i informatyki, ukazującym potęgę współpracy między różnymi dziedzinami nauki.
David Baker, amerykański biochemik, jest pionierem w wykorzystaniu sztucznej inteligencji do projektowania trójwymiarowych struktur białek. Jego prace dowodzą, jak połączenie biochemii i technologii informatycznych może prowadzić do przełomowych odkryć, otwierając nowe możliwości w medycynie i biotechnologii.
Kształtowanie sprawczości od najmłodszych lat
Uważamy, że edukacja STREAM w przedszkolach pozwala dzieciom doświadczać, że ich działania mają realny wpływ na otaczający je świat. Wykonując projekty i praktyczne zadania uczą się, że mogą być twórcami zmian, a nie tylko obserwatorami.
Ponadto STREAM to nie tylko model edukacyjny, ale filozofia nauczania, która kładzie nacisk na sprawczość i aktywne zrozumienie świata. Poprzez rozwijanie kluczowych kompetencji i promowanie interdyscyplinarności, przygotowujemy dzieci do życia w złożonym, szybko zmieniającym się świecie.