Jak wspieramy makerspace'y w małych miejscowościach?

Stowarzyszenie Robisz.to zrzesza osoby pasjonujące się nowymi technologiami i rzemiosłem. Popularyzacja nauki, oswajanie technologii i budowanie społeczności to zdecydowanie nasz żywioł.

W działaniu z ludźmi pomaga miękkie podejście, które staramy się konsekwentnie rozwijać np. w ramach prowadzonych warsztatów. Zdarza się, że na zajęcia przyjeżdżają do nas osoby z tak odległych miejsc, jak Cieszyn czy Poznań. Prowadzone przez nas pracownie, czyli FabLab powered by Orange w Warszawie i nasze Pracownie Aktywnego Korzystania z Technologii w Olsztynie i we Wrocławiu nie są jedynymi przestrzeniami wytwórczymi (makerspace), które możecie odwiedzić!

Fundacja Orange, z którą wspólnie realizujemy działania warszawskiego FabLab powered by Orange, od 2012 roku otworzyła i wspiera w działaniu już ponad 100 Pracowni Orange, zlokalizowanych w mniejszych miejscowościach w całej Polsce. Są to przestrzenie, które służą rozwojowi kompetencji mieszkańców. Lokalni liderzy i liderki organizują w nich warsztaty, kursy, spotkania i projekty na rzecz mieszkanek i mieszkańców.

Część pracowni znajduje się w znacznym oddaleniu od dużych miast. Korzystanie z zasobów przestrzeni wytwórczych przestaje więc wiązać się z koniecznością dotarcia do – często odległych – metropolii. Od 2020 r. przy Pracowniach otwierane są makerspace’ y, aby szerzyć ideę fablabów i umożliwić organizowanie warsztatów z użyciem między innymi drukarki 3D czy plotera laserowego.

Co zrobić, żeby centrum kultury czy biblioteka stały się przestrzenią wytwórczą? Jak zachęcić społeczność do rozwoju nowych umiejętności m.in. poprzez korzystanie z technologii, które stają się dostępne jak nigdy wcześniej? – z takimi wyzwaniami mierzą się liderki i liderzy wspomnianych przestrzeni. Fundacja Orange zwróciła się do naszego Stowarzyszenia z propozycją odwiedzenia pięciu Pracowni, aby udzielić im technicznego i merytorycznego wsparcia. Chętnie podjęliśmy się tego zadania i z początkiem jesieni 2023 ruszyliśmy w Polskę w dwuosobowych zespołach powstałych w oparciu o nasze różne umiejętności.

Każdy makerspace jest inny. Na jego charakter wpływa przede wszystkim sprzęt, w jaki został wyposażony. Opisywane przestrzenie posiadają m.in ploter laserowy oraz drukarkę 3D. Przy okazji licznych warsztatów zaznajamiają osoby uczestniczące z nowoczesnymi technologiami. Funkcjonują przy lokalnych centrach kultury, szkołach czy bibliotekach. Placówki kulturalno-edukacyjne w naturalny sposób – podobnie jak FabLab – łączą umiejętności miękkie z twardymi.

W 2023 r. odwiedziliśmy przestrzenie wytwórcze przy Pracowniach założonych stosunkowo niedawno – w 2023 roku, jak i przy tych, które działają już od 12 lat. W tym czasie zmieniał się skład zespołów prowadzących pracownie, co utrudniło przepływ wiedzy i informacji. Innym wyzwaniem była potrzeba zwiększenia zaangażowania kolejnych pojawiających się pokoleń i rozwój wolontariatu.

W zależności od potrzeb danego miejsca, nasze wsparcie polegało na:

odświeżeniu wiedzy z obsługi programów;
uzupełnieniu wiedzy z zakresu obsługi maszyn;
analizie wyzwań i wspólnym szukaniu rozwiązań dla prowadzonych warsztatów.

Obok części szkoleniowej dla liderek i liderów, współprowadziliśmy z nimi osiem warsztatów. Zaprosiłyśmy i zaprosiliśmy na nie lokalną społeczność, taką jak funkcjonujące obok Pracowni koła zainteresowań czy osoby z pobliskich szkół. Zajęcia spotkały się z dużym zainteresowaniem ze strony młodzieży, a dotyczyły modelowania 3D na komputerze oraz w wirtualnej rzeczywistości.